Het verboden Judas-evangelie

Rehabilitatie van een verrader
Een kleine tweeduizend jaar geleden verbiedt de kerk van Rome een geschrift met een explosieve inhoud. Alle exemplaren van dit geschrift moeten worden vernietigd. In de woestijn van Egypte, ver weg van Rome, verbergt een monnik één exemplaar in een grot. Onlangs dook dit exemplaar op: het verhaal over Judas, een van de meest gehate mannen uit de geschiedenis. Maar nu in zijn eigen woorden. Was hij inderdaad een verrader of toch niet? Ik was erbij toen de eerste pagina’s van het Judas-evangelie werden gepubliceerd. Het zou wereldnieuws worden…
Het Judas-evangelie in een schimmige hotelkamer
In 1983 stappen twee Amerikaanse wetenschappers een hotelkamer in Genève binnen. In het schemerdonker toont een onbekende man hen een doos met daarin een stapel eeuwenoude papyrusvellen. De vellen zijn sterk aangetast en vallen bijna uit elkaar. De wetenschappers durven de pagina’s dan ook niet om te slaan. Hadden ze dat wel gedaan, dan hadden ze ontdekt dat ze een onbekend, spectaculair werk voor zich hadden. Op de laatste pagina stond namelijk: ‘Het evangelie van Judas’.
In de Bijbel staan vier verhalen over het leven van Jezus, misschien wel de meest invloedrijke persoon uit de geschiedenis. Alléén deze vier verhalen – evangeliën genaamd – bevatten volgens de kerk waarheidsgetrouwe daden en uitspraken van Jezus en zijn daarom goedgekeurd. Maar na Jezus’ ‘dood’ deden ook andere verhalen de ronde met een geheel andere inhoud. Volgens de kerk waren die ‘evangeliën’ vals. Ze werden dan ook vernietigd en volgelingen van deze afwijkende leer werden zwaar gestraft. Judas, de man die Jezus voor dertig zilverlingen had verraden, had kennelijk ook een evangelie geschreven dat verboden was verklaard…
Judas-evangelie bleef jarenlang onopgemerkt
De wetenschappers vinden de vraagprijs voor het mysterieuze manuscript te hoog en vertrekken weer. In de jaren daarna duikt het zo nu en dan op. (voor het hele verhaal, zie mijn boek Het verboden Judas-evangelie en de schat van Carchemish). Nog steeds beseft niemand dat het hier om het Judas-evangelie gaat. Bij een volgende poging om het werk te verkopen, aan een Griekse kunsthandelaar, dringt een onbekende vrouw de hotelkamer binnen. Na een worsteling gaat zij er met de papyrusvellen vandoor. Uiteindelijk belandt het Judas-evangelie in een koude en vochtige kluis van een Amerikaanse bank. De pagina’s dreigen langzaam te vergaan.


Illegale verkoop van het evangelie
Tien jaar later komt er eindelijk schot in de zaak. Een kunsthandelaar uit Zwitserland koopt het manuscript. Deze vrouw, een grote speler in de (illegale) kunsthandel, toont de papyrusvellen aan een professor Koptische talen. Al lezende raakt de professor steeds meer opgewonden. Bij de laatste regel weet hij het zeker: dit is het verloren gewaande Judas-evangelie. Wanneer de kunst-handelaar dit hoort, raakt ze in paniek. Dit wordt nog erger als ze ontdekt dat het manuscript enkele decennia geleden bij toeval is gevonden in een woestijngrot in Egypte en vervolgens op de illegale kunstmarkt is verkocht. Het is dus gestolen en hoort te worden teruggegeven aan Egypte zodat het in een museum kan worden tentoongesteld. Toch lonkt het grote geld. Ze probeert het Judas-evangelie in het geheim te verkopen aan een rijke kunstverzamelaar.
Geruchten gepubliceerd op website
In de tijd dat dit speelde, bezocht ik in Londen de Nederlander Michel van Rijn. Over hem liet Scotland Yard ooit optekenen: ‘Michel van Rijn is verantwoordelijk voor 90% van alle kunstsmokkel ter wereld en wil iedereen graag doen geloven dat hij ook verantwoordelijk is voor de overige 10%.’ Inmiddels had Van Rijn zijn oude ‘vak’ vaarwel gezegd en was hij via een spraakmakende website een kruistocht begonnen tegen kunstsmokkelaars. Van Rijn vertelde mij in vertrouwen over het opgedoken Judas-evangelie. Hij wist inmiddels dat een Zwitserse kunsthandelaar het in haar bezit had en probeerde te verkopen. Indien zij hierin zou slagen, zou dit belangrijke werk verdwijnen in de kluis van een privéverzamelaar en langzaam uiteenvallen tot snippers.
Van Rijn besloot het nieuws wereldkundig te maken. Op zijn website publiceerde hij dat het Judas-evangelie was gevonden maar niemand nam dit bericht serieus: het verhaal was gewoonweg te fantastisch en bewijs ontbrak. De Zwitserse kunsthandelaar begreep dat ze snel moest handelen om erger te voorkomen. Ze lokte Van Rijn naar Zwitserland waar hij bij aankomst op de vliegtuigtrap werd gearresteerd. De arrestatie was groot nieuws in de media. Na enkele dagen werd Van Rijn vrijgelaten toen bleek dat de arrestatie gebaseerd was op een valse aanklacht.

De eerste foto’s
Uiteindelijk kreeg Van Rijn via een informant foto’s toegespeeld van het Judas-evangelie met een eerste vertaling. Ik was erbij toen ze werden afgeleverd. Sprakeloos bekeken we de eeuwenoude tekst die de kerk voor altijd verborgen had willen houden. Juist in die tijd maakte Dan Brown met zijn Da Vinci Code wereldwijd furore, over door de kerk verboden teksten. En nu zag ik een manuscript dat in tegenstelling tot Dan Brown geen fictie was.
Het Vaticaan reageert
Van Rijn publiceerde de foto’s op zijn website en de volgende dag was het wereldnieuws. National Geographic besteedde er een thema-avond aan en al snel verschenen er talloze boeken. Zelfs Paus Benedictus XVI liet een officiële verklaring uitgaan waarin hij stelde dat de kerk de inhoud van het opgedoken Judas-evangelie verwierp (zie onderaan deze pagina).

Eerherstel voor Judas
Het gaat te ver om hier de schokkende inhoud van het Judas-evangelie uitgebreid uiteen te zetten (zie daarvoor mijn boek). Judas, de man die Jezus verraadde en mede de kiem legde voor het antisemitisme, doet in de tekst zijn eigen verhaal. Een getuigenis die lijnrecht ingaat tegen de versie in de Bijbel.
Judas ontkent niet dat hij Jezus verraadde aan Diens vijanden. Maar… dit was gebeurd op Jezus’ eigen verzoek! Judas vertelt dat Jezus hem bij Zich riep en hem een geheim toevertrouwde: Jezus had Zijn eigen kruisiging gepland om Zijn taak op aarde te kunnen volbrengen. Met andere woorden: Jezus wilde en moest gekruisigd worden. En Judas moest hem hierbij helpen. In het Judas-evangelie noemt Jezus Judas dan ook Zijn enige, ware leerling. Judas was dus geen verrader maar de trouwste leerling van Jezus…
